Over rijk worden en rijk blijven

Het vergaren van rijkdom is voor veel mensen een levensdoel, maar het behouden van die rijkdom is net zo belangrijk, zo niet belangrijker. Er is een groot verschil tussen de vaardigheid om rijk te worden en de vaardigheid om rijk te blijven. Morgan Housel, een bekende investeerder en schrijver, wijst erop dat veel mensen zich richten op het verdienen van geld en het vergaren van rijkdom, maar dat ze vaak de vaardigheid missen om hun rijkdom te behouden.

Nassim Taleb stelt: "Having an ‘edge’ and surviving are two different things: the first requires the second. You need to avoid ruin. At all costs." Hij benadrukt het belang van ‘survival’ in het licht van onzekerheid en risico's. Om vermogend te blijven, moet men in staat zijn om risico's te beheersen en te vermijden, en om beslissingen te nemen voor de lange termijn. En dat vereist een andere visie.

Om een groot vermogen op te bouwen via beleggen, moet men vaak hoge rendementen realiseren op de eerste inleg. Naarmate het belegd vermogen groter wordt, volstaat een lager rendement om het vermogen verder te laten groeien.

Hoe verder je geraakt, hoe belangrijker het wordt dat je dat vermogen gaat afschermen van risico’s. Terug naar Start wil je niet voor hebben.

Laten we eens kijken naar de voorbeelden van enkele bekende en minder bekende zakenmensen, zoals Baron Édouard Empain.

Baron Edouard-Jean Empain was een Belgische industrieel. Met zijn gat in de boter gevallen als de kleinzoon van Édouard Empain, Waals industrieel en de oprichter van het Empain-Schneider-concern. Met deze vertrekbasis maakte hij rond de jaren 60-70 verder fortuin in verschillende sectoren zoals spoorwegtechnologie, elektrische engineering en vastgoedontwikkeling. Op zijn hoogtepunt had hij als kleine Belg een kwart van de aandelen van het Franse megaconcern Schneider Electric in handen. Maar toen kwam een portie persoonlijk ongeluk en diverse misstappen die Charlie Munger samenvat in de 3 manieren die een slimme persoon ten gronde kunnen brengen: liquor, ladies and leverage. En weg was het familiefortuin. Fascinerend tragisch verhaal en op zich niet zolang geleden. Maar hij is niet alleen. Sporthelden die koning zijn binnen hun discipline en mooi hun boterham verdienden, storten zich vaak na hun carrière in heel andere disciplines en verliezen daarbij hun moeizaam opgebouwde fortuin. Gebrek aan kennis, slechte businesskeuze, slechte omkadering, slechte toewijzing van het vermogen over diverse activa,… Een horecazaak, een kledijwinkel,… ik waardeer het ondernemerschap, maar het zijn niet de sectoren waar ik spontaan aan denk om vermogen in stand te houden.

Dan hebben we de groep ondernemers die een andere strategie volgen. Ik denk aan Marc Coucke, Filip Balcaen, Erik Wittouck, maar ook bvb een Geert Hoste. Allen hebben ze een vermogen opgebouwd als ondernemer en hebben ze gecasht en geherinvesteerd. Waar ze vroeger gefocust waren op 1 business, overheerst diversificatie over activaklasses heen. Vastgoed, private equity, aandelen op de beurs,.. Een aantal hebben een family office gebouwd met diverse professionals die hun vermogen helpen beheren binnen hun specialiteit. Zelden wordt een hoge schuldhefboom gebruikt. En er gebeuren nog ongelukken, maar geen enkel vormt een potentiële bedreiging voor het voortbestaan van het geheel.

Maar wat betekent dit nu voor de gewone belegger?

De schaal is misschien anders, maar op zich gelden dezelfde vuistregels. Als beleggen de fase van speelgeld ontgroeit, is het belangrijk de focus ook te verleggen naar behoud, aandacht voor risico’s.

Belangrijke lessen die terug vinden in de teksten van Morgan Housel zijn:

1. Streef naar financiële onbreekbaarheid: Focus op het behouden van rijkdom in plaats van het najagen van grote rendementen. Door onbreekbaar te zijn, kunt u profiteren van de kracht van samengestelde rente op de lange termijn.

2. Plan met ruimte voor fouten: Plannen zijn belangrijk, maar het is cruciaal om te beseffen dat plannen zelden volgens plan verlopen. Bouw een marge van veiligheid in uw financiële planning om uw kans op succes te vergroten. Bak tegenslag in uw planning in.

3. Ontwikkel een 'barbell'-persoonlijkheid: Wees optimistisch over de toekomst, maar paranoïde over wat u ervan kan weerhouden die toekomst te bereiken. Dit betekent geloven dat de langetermijnresultaten positief zullen zijn, maar ook erkennen dat de weg ernaartoe onvermijdelijk uitdagingen en tegenslagen zal bevatten.

Op internet zie ik vaak dat mensen zich verenigen rond bepaalde activa en strategieën.. Crypto, traders, startups,… Hypergeconcentreerde portefeuilles, gericht op hoog rendement. En dat zijn misschien manieren om rijk te worden, even zeer misschien ook net niet. Ik weet het niet. Maar vaak gaat het ook gepaard met een zekere aversie voor andere activatypes en blijft men geconcentreerd bezig binnen hetzelfde type. Dit brengt me tot de vraag of het verstandig is om als belegger of investeerder al je eieren in één mandje te leggen en je kennis en ervaring te beperken tot één specifieke activaklasse? De verhalen van Baron Empain en Filip Balcaen en vele anderen suggereren van niet.

In plaats van zich te concentreren op snelle rendementen en het nastreven van kennis over één activaklasse, zou ik durven aanraden eveneens aandacht te hebben voor het opbouwen van een gediversifieerde en veerkrachtige portefeuille die bestand is tegen onverwachte schokken. Dit betekent niet dat beleggers geen risico's mogen nemen, maar probeer ten alle koste een terug-naar-start te vermijden. En zoals steeds hoort daar ook een leercurve bij, dus wees optimistisch en plan al eens hoe jij het zou aanpakken. Je weet maar nooit!